পাঁচতৰাই আকাশত উৰিছে ওখত

‘বৰ ভাল লাগিছে আজি। যোৱা বছৰতকৈও আজি ডাঙৰকৈ পাতিছে দেখিছোঁ।’ চৌ চিয়ঙে হাঁহিলে। আহলীনহঁতে তেওঁক বিশিষ্ট অতিথিসকলৰ বাবে থোৱা আসনবোৰৰ ওচৰলৈ আদৰি লৈ গ’ল। ৰাজনৈতিক আলোচনাত মগ্ন হৈ থকা বিশিষ্ট অতিথিসকলে তেওঁৰ লগত সৌজন্য বিনিময় কৰি আকৌ আলোচনালৈ উভতি গ’ল। চি পি আইৰ নেতাজনে প্ৰসংগটো ধৰিব নোৱৰা দেখি প্রজা ছচিয়েলিষ্ট পাৰ্টিৰ নেতা এজনে ক’লে-

‘সীমান্তৰ কথা পাতি আছো। পৰিস্থিতি যিটো গতিত বেয়া হ’ব ধৰিছে যুদ্ধই লাগিব যেন পাইছোঁ।’

‘কেনেকৈ জানিলে?’ ছাত্ৰী এজনীয়ে আনি দিয়া বটাৰ পৰা তামোল এখন তুলি লৈ চি পি আইৰ নেতাজনে পি এছ পিৰ নেতাজনলৈ চালে।

‘দুয়ো পক্ষৰ সুৰ বদলিব ধৰিছে। চীনে কৈছে পৰিস্থিতিয়ে বোলে এতিয়া আটাইতকৈ ক্রিটিকেল পইন্ট পাইছে। ভাৰতে আক্ৰমণাত্মক কার্যকলাপ বৃদ্ধি কৰিছে কাৰণে বোলে চেডং এৰিয়াত যুদ্ধৰ জুই জ্বলি উঠিব পাৰে। ইফালে ভাৰত চৰকাৰেও কৈছে ভাৰতে ইমান দিন মাত্ৰ আত্মৰক্ষাৰ কাৰণেহে অস্ত্ৰ ব্যৱহাৰ কৰি আহিছিল। এইবাৰ কামাণ্ডাৰসকলক ভাৰতৰ মাটিত অনুপ্ৰৱেশ কৰা চীনা সৈন্যক বহিষ্কাৰ কৰাৰ নির্দেশ দিছে।’

‘ঠিক কৰিছে। ভাৰতৰ মাটি চীনে দখল কৰিব আৰু ভাৰত মনে মনে বহি থাকিব নেকি? এসেকা দিবহে লাগে সিহঁতক। তিবৃত দখল কৰাৰ পিছত দেশখনে গুরু- গোসাঁই নমনা হৈছে।’ কংগ্ৰেছৰ নেতা এজনে ক’লে।

চি পি আইৰ নেতাজন গম্ভীৰ হৈ গ’ল।

‘বাকীবোৰ দেশৰ লগত ভাৰতৰ সীমান্ত যিমান স্পষ্টকৈ ভাগ কৰা আছে চীনৰ লগত তেনেকৈ নাই। কোনখিনি ঠাই কোনফালে আছে সঠিককৈ কোৱা টান। ‘মেমোহন লাইন’ কন্ট্রভাৰ্ছিয়েল। চীনে ভাৰতৰ মাটিত অনুপ্ৰৱেশ কৰা বুলি পোনে পোনে কৈ দিয়াটো সঠিক কথা নহয়।’

‘কিয় ঠিক নহ’ব হেৰি? আমাৰ চৰকাৰে কৈছে চীনে মাটি দখল কৰিছে। আমাৰ মতে সেইটোহে সঁচা। আন দেশে কি কৈছে সেইটো আমাক কেলেই লাগিছে।’ বিৰক্তিৰে ক’লে পি এছ পিৰ নেতাজনে।

আলোচনা উত্তপ্ত হ’বলৈ আৰম্ভ কৰিছিল। কিন্তু সেই সময়তে উপস্থিত হ’ল স্থানীয় বিধায়ক ৰাধাকৃষ্ণ খেঙ্কা। সভাথলী ব্যস্ত হৈ পৰিল বিধায়কক আদৰাত। জি বি চিৰ প্ৰধান শিক্ষক গংগেশ্বৰ শৰ্মা আৰু চীনা স্কুলৰ প্ৰধান শিক্ষক চৌ চিয়ঙে তেওঁক আদৰণি জনোৱাৰ পিছত অনুষ্ঠান আৰম্ভ হ’ল। আদৰণী পর্ব আৰু উদ্দেশ্য ব্যাখ্যা শেষ হোৱাৰ পিছত অনন্ত বৰুৱা মাইকৰ সন্মুখলৈ আহিল।

চীনাপট্টিৰ প্ৰায় গাতে লগা জি বি চিৰ সভা আৰু সাংস্কৃতিক অনুষ্ঠান চাবলৈ চীনাপট্টি উঠি আহিছে। উঠি আহিছে ওচৰ-পাজৰৰ বেছিভাগ মানুহ। মাকুম বজাব প্রায় খালী।

‘আজি মাকুমৰ ছাত্ৰ সমাজৰ কাৰণে এটা বিশেষ দিন। ভাৰত-চীন মৈত্ৰীৰ চিন স্বৰূপে আজি অনুষ্ঠানৰ আৰম্ভণি কৰা হ’ব ভাৰত-চীন মৈত্ৰীক প্রতিফলিত কৰা এটা গীতেৰে। গীতটো পৰিৱেশন কৰিব ‘আছাম মাকাম হুৱাচিয়াও চিয়াও জুবেজিয়াও’ আৰু ‘গংগা বিচন চৌখানী হাইস্কুল’ৰ ছাত্ৰ-ছাত্ৰীসকলে। আছাম মাকাম হুৱাচিয়াও চিয়াও জুৱেজিয়াওৰ অৰ্থ হ’ল অসমৰ মাকামৰ অৰ্থাৎ মাকুমৰ প্ৰবাসী চীনাসকলৰ সৰু স্কুল।

অনন্ত গুচি যোৱাৰ লগে লগে মঞ্চত এশাৰী হৈ থিয় হ’লহি দুয়োখন স্কুলৰ এজাক ছাত্র-ছাত্রী। প্রথমতে মঞ্চৰ দুয়োফালৰ পৰা দুয়োখন দেশৰ দুখন পতাকা জোকাৰি জোকাৰি সোমাই আহিল দুশাৰী ছাত্র-ছাত্রী। মঞ্চত এপাক ঘূৰি আটাইবোৰ পিছফালে মিহলি হৈ থিয় হ’ল।

হিন্দী চিনী ভাই ভাই- চিনী হিন্দী ভাই ভাই- ‘চুং য়িন য়ু হাউ বান চয়। লং লিভ্ ইণ্ডিয়া চাইনা।’

এজাক ল’ৰা-ছোৱালীৰ সমৱেত কণ্ঠত প্রাণ পাই উঠা ভাৰত-চীন মৈত্ৰীৰ গানে গংগা বিচন চৌখানী হাইস্কুলৰ ৰভাতলী মুখৰিত কৰি তুলিলে। অলপ সময় গান শুনি সমুখত বহি থকা বিশিষ্ট অতিথিসকল ৰাজনৈতিক আলোচনাত মগ্ন হৈ পৰিল।

‘আমি ‘হিন্দী চিনী ভাই ভাই’ চিঞৰি আছো সিফালে চীনে আমাৰ মাটি অলপ অলপকৈ দখল কৰি আনিছে। এইবোৰ গাই বাই একো লাভ নাই। কিয় যে এইবোৰ অনুষ্ঠান এতিয়াও পাতি আছে বুজি নাপাওঁ। প্রথমতে বৰ্ডাৰৰ অৱস্থা ঠিক কৰ। তাৰ পিছত কিমান হিন্দী চিনী কৰ কৰি থাকিলেই হ’ল। নাই। কাণসাৰেই নাই চৰকাৰৰ।’ পি এছ পিৰ নেতাজনে শুনা-নুশুনাকৈ ক’লে।

‘হয় হে। যি দেখিছোঁ চৰকাৰে কথাবোৰ যিমান ছিৰিয়াছলি ল’ব লাগিছিল লোৱা নাই। ৰাইজক ‘চব ঠিক আছে ঠিক আছে’ বুলি কৈ আছে আৰু চীনলৈ প্রটেষ্ট নোট পঠিয়াই আছে। চীনৰ লগত বহ। আলোচনা কৰ। মেমোহন লাইন যদি ঠিক আছে চীনক যুক্তিৰে বুজাব পৰা নাই কিয়?’

‘ঠিক কৈছে আপুনি। চৰকাৰে কৈছিল অন্ততঃ নেফা সীমান্তত বোলে ভাৰতৰ ডিফেন্স একদম ঠিক আছে। ভাৰতীয় সৈন্য বাহিনীয়ে বোলে প্ৰতিৰক্ষাৰ অতি উৎকৃষ্ট ব্যৱস্থা গ্রহণ কৰিছে। এই সীমান্তত ভাৰতীয় বাহিনীৰ লগত সংঘর্ষত লিপ্ত নোহোৱাকৈ চীনা সৈন্যই বোলে অলপো আগবাঢ়িব নোৱাৰে। পিছে কি হ’ল?’
‘নেহৰুৰ কাৰণে এইবোৰ হ’বলৈ পাইছে। এখেতে এতিয়া কংগ্ৰেছৰ নেতা হিচাপে শুনিবলৈ বেয়া পাব কিন্তু সঁচা কথাটো ক’বই লাগিব। নেহৰুৱে চীনক বিশ্বাস কৰি ভুল কৰিলে।’

‘তেনেকৈ কিয় কয় হেবি? নেহৰুজীয়ে বিশ্বাস কৰিছে। তেওঁৰ মনত বেয়া ভাব নাই। চীনৰ মাটিৰ ওপৰত লোভো নাই। তেওঁ শান্তিপূর্ণ সহাবস্থানত বিশ্বাসী। তেওঁনো কি কৰিব লাগিছিল? চীনে অপকাৰ কৰিব বুলি ভাবি টোপনি খতি কৰি চীনৰফালে বন্দুক টোৱাই বহি থাকিব লাগিছিল নেকি?’ কংগ্ৰেছী নেতা ৰূপেশ্বৰ সোণোৱাল জাঙুৰ খাই উঠিল।

‘লাগিছিলতো। প্রধানমন্ত্রীয়ে চুবুৰীয়া দেশবোৰক ভাল ভাল বুলি এটা চকু মুদি থাকিব লাগে নেকি? শান্তিপূর্ণ সহাৱস্থান ঠিক আছে। চুবুৰীয়াৰ লগত ভালে থাকিব লাগে। সেইবুলি চুবুৰীয়াক বিশ্বাস কৰি জেওৰাকেইডাল ঠিকে আছেনে নাই সেইটোও নাচাবা নেকি? চুবুৰীয়াক জেওৰা ভাঙি সীমা ঠেলিবলৈ দিবা নেকি?’

‘দেখিছেনে প্ৰধানমন্ত্ৰীৰ কাম? দেশৰ সীমান্তত গণ্ডগোল লাগি আছে কিন্তু তেওঁ লণ্ডনত আছেগৈ।’

‘কি কৰিব? যাবতো লাগিবই। কমনৱেলথ প্রধানমন্ত্রী সম্মিলনলৈ নগ’লে কেনেকৈ হ’ব?’

‘সোণোৱাল ডাঙৰীয়াই ঠিকেই কৈছে। নেহৰু ভাৰতৰেই নেতা নহয় নহয়। তেওঁতো এছিয়াৰো নেতা। গোষ্ঠীহীনতাৰ বাট লোৱাৰ পিছততো তেওঁ গোটেই পৃথিৱীৰ ডাঙৰ নেতাবোৰৰ এজন হৈ পৰিছে। তেওঁ আমাৰ ঘৰৰ মানুহ যে, ক’ত মূল্য বুজিম।’

‘মূল্য নুবুজিম কিয়? তেওঁতো মাত্র কংগ্ৰেছ দলৰ নেতা নহয়, তেওঁ আমাৰ সকলোৰে নেতা। কিন্তু সেইবুলি ভুলটোও আঙুলিয়াই দেখুৱাব নোৱাৰিম নেকি? সঁচা কথাটোতো ক’বই লাগিব। তেওঁ লণ্ডনৰ সম্মিলনলৈ গৈছে ঠিক আছে। কিন্তু সেইখন শেষ হোৱাৰ পিছত তেওঁ এছিয়া আৰু আফ্রিকাৰ কেইখনমান ৰাষ্ট্ৰ ভ্ৰমণ কৰি দুসপ্তাহ পিছতহে উলটিব বোলে। তেওঁ এতিয়া দেশলৈ যিমান সোনকালে পাৰি উভতি আহিবহে লাগে। আহি চীনৰ বিৰুদ্ধে ব্যবস্থা ল’ব লাগে। তেতিয়াহে তেওঁক ঠিক নেতা বুলিব পাৰিম।’

‘এই কৃষ্ণমেননটো। সীমান্তৰ এই পৰিস্থিতিত তেৱোঁ গৈছে লণ্ডনলৈ। কয় কি- সীমান্তৰ পৰিস্থিতিত আতংকিত হ’বলগীয়া একো নাই। নহ’লে লণ্ডনলৈ নাহিলোহেঁতেন। আৰে- তহঁতৰ কি আতংকিত হ’বলগীয়া আছে? তহঁত থাক দিল্লীত। আৰামত। নেফাৰে চীনা সোমাই দিল্লী পাবলৈ বহুত দিন লাগি যাব। তহঁতৰ কি চিন্তা। হ’লে আমাৰ নেফা আৰু অসমৰ মানুহৰহে বিপদ হ’ব। আমাৰ মানুহহে
মৰিব। কয় কি- যথাযোগ্য পদক্ষেপ লোৱা হৈছে বোলে। কি যথাযোগ্য পদক্ষেপ তেওঁহে জানে। দেশতকৈ দেখোন বিদেশতহে বেছি থকা দেখো। আৰে সীমান্তত এইবোৰ ঘটি থাকোতে যদি প্রাইম্ মিনিষ্টাৰ, ডিফেন্স মিনিষ্টাৰ দুয়োজনেই দেশব বাহিৰত থাকে কেনেকৈ হ’বহে?’

‘সেইবোৰ বাদ দিয়ক। অসম চৰকাৰেনো কি কৰি আছে? অসমততো অসমীয়া মানুহেই মুখ্যমন্ত্রী হৈ আছে। বিমলা প্রসাদ চলিহাই দেখোন একো মাতেই মতা নাই। মাজে মাজে দুই-এটা দুর্বল বিবৃতি দি থকাহে দেখিছো। এনেকৈ কেন্দ্রীয় চৰকাৰৰ ক’ত গা ল’ৰাব পাৰিব।’

‘সেই কাৰণে হেম বৰুৱাৰ দৰে নেতা লাগে। হেম বৰুৱাই নেহৰুৰ মুখৰ আগত কৈ দিছে- চীনে আমাৰ মাটিত অনুপ্ৰৱেশ কৰাটো আমাৰ কাৰণে এক ৰাষ্ট্ৰীয় অপমান। প্রধানমন্ত্রীয়ে এই কথা যিমান সোনকালে উপলব্ধি কৰিব পাৰে সিমানেই তেওঁৰ কাৰণে আৰু দেশৰ কাৰণে মংগল। এনেকৈ যি কোনো মানুহে ক’ব নোৱাৰে দেই। তাকো নেহৰুৰ দৰে প্ৰধান মন্ত্ৰীৰ আগত। প্রজা ছচিয়েলিষ্ট পার্টিয়ে কিন্তু বিষয়টোত ভালকৈ লাগি আছে দেই।’

‘এতিয়া আছাম মাকাম হুৱাচিয়াও চিয়াও জুৱেজিয়াওৰ ছাত্ৰীসকলে পৰিৱেশন কৰিব দলীয় নৃত্য।’

চীনা ছোৱালীৰ নাচ!

ৰাজনৈতিক আলোচনা এৰি লৰি-চৰি বহিল মানুহকেইজন।

এজাক ফুলাম ফ্রক পিন্ধা সৰু ছোৱালীয়ে হাতে হাতে বেলুনৰ থোপা লৈ মঞ্চলৈ নাচি নাচি সোমাই আহিল। ভৰিত মোজা আৰু পাম্প শু। মূৰত দুফালে ৰঙা ফিটাৰে ওখকৈ বন্ধা চুলি।

উজ্জ্বল আনন্দৰ সুৰ বাজিছে।

দুয়োহাত ওপৰলৈ দাঙি হাঁহি হাঁহি ছোৱালীবোৰে জঁপিয়াই জঁপিয়াই নাচিছে। মাইকত ভাঁহি আহিছে মঞ্চৰ ভিতৰৰ পৰা কৌশল্যা, আলান, চিউ, মেইহাঙ, আহলীনহঁতে গোৱা গান।

চৌ চিলে- চৌ চিলে- কুং টুৱালা

টয়ু কে, টা চা লেইয়া-

চৌয়া চৌয়া

হেই হেই।

চৌ য়ামা চৌ চিলে-

আনন্দৰ ঢৌ বাগৰি গৈছে মঞ্চৰ পৰা ৰভাতলীলৈ। ৰভাতলীৰ পৰা বাটলৈ ভৰি
থকা দৰ্শকৰ মনবোৰ ৰঙীন হৈ উঠিছে সুবিমল আনন্দেৰে।